Νεάπολη Ηλείας

Θάργηλος άρτος: Η μετέπειτα… Βασιλόπιτα Η αναζήτηση για τις ρίζες του εθίμου της βασιλόπιτας, μας οδηγεί πίσω, στην αρχαιότητα, στις προσφορές άρτου ή και μελιπήκτων των αρχαίων ημών προγόνων, προς τους θεούς, κατά τη διάρκεια εορτών. Το κόψιμο της βασιλόπιτας είναι από τα ελάχιστα αρχέγονα έθιμα που επιβιώνουν.

Κ οριτσάκι μου, θέλω να σου φέρω τα φαναράκια των κρίνων να σου φέγγουν τον ύπνο σου. Θέλω να σου φέρω ένα περιβολάκι ζωγραφισμένο με λουλουδόσκονη πάνω στο φτερό μιας πεταλούδας για να σεργιανάει το γαλανό όνειρό σου. Θέλω να σου φέρω ένα σταυρουλάκι αυγινό φως δυο αχτίνες σταυρωτές απ’ τους στίχους μου να σου ξορκίζουν το κακό να σου φωτάνε μη μου σκοντάψεις, κοριτσάκι, έτσι γυμνόποδο και τρυφερό στ’ αγκάθι κ’ ενός ίσκιου. Κοιμήσου. Να μεγαλώσεις γρήγορα. Έχεις να κάνεις πολύ δρόμο, κοριτσάκι, κ’ έχεις δυο πεδιλάκια μόνο από ουρανό. Κοιμήσου. Το πρόσωπο της μητερούλας φέγγει πάνω απ’ τους ρόδινους λοφίσκους του ύπνου σου εαρινό φεγγάρι ανάμεσα από τα στάχυα της έγνοιας της και τα τριαντάφυλλα των τραγουδιών μου. Κοιμήσου, κοριτσάκι. Είναι μακρύς ο δρόμος. Πρέπει να μεγαλώσεις. Είναι μακρύς                         μακρύς                                     μακρύς ο δρόμος. Γ. Ρίτσος,  Πρωινό άστρο

Ήταν 30 Νοεμβρίου του 1925  όταν ο ελληνικός λαός ενημερώθηκε για μία νέα πρωτάκουστη διάταξη που εξέδωσε ο δικτάτορας (και παππούς του πρώην βουλευτή και υπουργού του ΠΑΣΟΚ), Θεόδωρος Πάγκαλος: απαγορεύονταν οι γυναίκες να φορούν δημόσια κοντές φούστες. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη νέα διαταγή δεν επιτρεπόταν στις γυναίκες να κυκλοφορούν έξω από το σπίτι τους και να φορούν κοντές φούστες, παραθέτοντας ακριβώς σε εκατοστά πόσο ήταν το επιτρεπόμενο όριο να απέχει η φούστα από το έδαφος!

Το εορταστικό  «τρίγωνο» που σχηματίζεται στις 4-5-6 Δεκεμβρίου, δεν είναι άλλο από το τρίγωνο της Αγίας Βαρβάρας, του Αϊ Σάββα και του Αϊ Νικόλα, τα λεγόμενα από το λαό μας «Νικολοβάρβαρα». Στην Πελοπόννησο αυτό το «τρίγωνο» το συσχετίζουν με το θάνατο, λόγω των άσχημων καιρικών συνθηκών που συνήθως επικρατούν τις ημέρες αυτές. «Αϊ Βαρβάρα βαρβαρώνει (δυναμώνει το κρύο), Αϊ Σάββας σαβαρώνει (σαβανώνει) κι Αϊ Νικόλας παραχώνει (θάβει)».