Ιερά Μονή Χρυσοποδαρίτισσας (Αχαία).




Ανάμεσα στα χωριά Καλάνιστρα και Κάλανος και κάτω από το δρόμο Πατρών Καλαβρύτων, μέσα στον Πείρο ποταμό και σ’ ένα μαγευτικό φυσικό περιβάλλον, βρίσκεται η Μονή της Παναγίας, με το «χρυσό», δηλαδή θαυματουργό πόδι. Κατά μια εκδοχή, η ονομασία οφείλεται στη θεραπεία, από την Παναγία, του ποδιού ενός πιστού.
Ο πρώτος ναός λειτούργησε μέσα σε σπήλαιο με σταλαγμίτες στα τοιχώματα του οποίου σώζονται αγιογραφίες. Πριν την ίδρυσή της υπήρχαν ασκητήρια στην περιοχή. 

Το μοναστήρι λεγόταν και μονή των Νεζερών αφού βρίσκεται κοντά στα Νεζερά ή Νεζεροχώρια. Αναφέρεται ως Panagia Nezeron στην επιστημονική έρευνα της Γαλλικής αποστολής του στρατηγού Μαιζώνος (1829-1830) χωρίς να αναγράφονται άτομα (πληθυσμός). Χτίστηκε στα τέλη του 12ου αιώνα, καταστράφηκε στα Ορλωφικά (1770) μαζί με τα Νεζερά και ξαναχτίστηκε το 1812 από τον μοναχό Ανανία από το χωριό Κομπηγάδι. Καταστράφηκε πάλι το 1825 από τον Ιμπραήμ. Ξαναχτίστηκε μετά το τέλος της Επανάστασης.
Η μονή της Χρυσοποδαρίτισσας (Γενέσιο της Θεοτόκου), έχει ανακηρυχθεί, κατά τον Μ. Γεδεών, πατριαρχική το 1635 από τον πατριάρχη Κύριλλο. Η μονή της Χρυσοποδαρίτισσας κηρύχτηκε το 1786 σταυροπηγιακή με σιγγίλιο του πατριάρχη Προκοπίου (1785-1789) και ύστερα από μέριμνα του εκ Δημητσάνης, μητροπολίτη Πατρών (1612-1638) Θεοφάνη Α΄ Φλωρία.
Η μονή κάηκε κατά την καταστολή της επανάστασης του 1770 και ενώ τα Νεζερά επί Τουρκοκρατίας ανήκαν στον καζά των Καλαβρύτων η μονή ανήκε στη μητρόπολη των Πατρών. Το 1707 η μονή βρικόταν σε καλύτερη κατάσταση από τις μονές Γηροκομείου και Ομπλού και υποχρεώθηκε να δώσει προκαταβολή 100 τσεκίνια για την οχύρωση του Ρίου. Το 1715 αναφέρεται ηγούμενος ο Παχώμιος, ενώ μετά το 1770 αναφέρεται ηγούμενος ο Ανανίας.
Ο Κορύλλος αναφέρει ότι το 1903 είχε 9 μοναχούς και υπηρέτες και έσοδα 7.337 δρχ. Ο Κ. Ν. Τριανταφύλλου εις το Ιστορικό Λεξικό των Πατρών αναφέρει επί πλέον ότι: Η μονή Χρυσοποδαρίτισσας ή και Χρυσοποδαρίτσας… έχουσα χρυσόν (θαυματουργόν) πόδα… εις την μονήν υπάρχουν δύο μολυβδόβουλα πατριαρχικά, έν του Προκοπίου του 1786 και το άλλο του Γρηγορίου του Ε΄ του Φεβρουαρίου του 1798.
Το 1879 είχε 20 μοναχούς, το 1889 είχε 12, το 1896 είχε 9 και το 1907 είχε 13 μοναχούς. Αναφέρεται σε έγγραφο που συντάχθηκε στο μοναστήρι των Νεζερών (Χρυσοποδαρίτισσα) με ημερομηνία 15 Μαΐου 1780, ότι εκεί είχαν το κελί τους οι μοναχές Πραξιά και Προφηρία.
Το μοναστήρι αυτό «χρησίμευε ως καταφύγιο του απηνώς υπό του Κωλέτου και των συν αυτώ καταδιωκομένου πρωτεργάτου της Επαναστάσεως αοιδίμου Μητροπολίτου Π. Πατρών Γερμανού» (Χ. Π. Κορύλλος). Απ’ εκεί που είχε καταφύγει ο Π. Π. Γερμανός διατάχθηκε να τον συλλάβει ο Ν. Σοφιανόπουλος που είχε διοριστεί φρούραρχος Χλουμουτσίου και έτσι τον οδήγησε από τα χιονισμένα βουνά στη Γαστούνη που κατείχε ο Γκούρας (Γ. Πορετσάνος, Επετ. Καλαβρ. 1970). «Κι ο Νικολέτος ήρθε στα Νεζερά, στο μοναστήρι της Χρυσοποδαρίτισσας, μπήκε μ’ απάτη μέσα κι έπιασε τους μοναχούς Νεκτάριο και Νικηφόρο, «τους παλληκαράδες του αγώνος», κι αφού τους εβασάνισε, τους πήρε «ότι πολύτιμον πράγμα είχαν» και τα πιστόλια τους ακόμα. Και τον Π. Π. Γερμανό, αφού τον εγύμνωσαν και τον ελήστεψαν, υποβάλλοντας τον σε πολλούς εξευτελισμούς τον έσερναν μαζί τους πεζό στα Καλαβρυτοχώρια, ως ότου να φτάσουν στη Γαστούνη, όπου με την επέμβαση και την επιμονή του Γ. Δράκου, τον ηλευθέρωσαν» (Σταματόπουλος, Εσωτερ. αγώνας, τ. Α΄, σ. 456). Στη μονή Χρυσοποδαριτίσσης εναπέθεταν τα τρόφιμα που συγκέντρωναν από την επαρχία και τα γύρω χωριά για την τροφοδοσία του στρατού κατά την πολιορκία της Πάτρας την άνοιξη του 1821. Εκεί κατασκεύασαν φούρνους και διώρισαν φροντιστή τον ηγούμενο αυτής Νικηφόρο και εμοίραζαν τις τροφές τακτικά (Φραντζής, τ. Β΄, σ. 183).

Η Ιερά Μονή Χρυσοποδαρίτισσας είναι πολιούχος του Δήμου Φαρρών.
Θανάσης Τζώρτζης
http://gerbesi.wordpress.com

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Ο Τρύγος και το κρασί στην Ελλάδα του χθες και του σήμερα.