Iστορία Νομού Ηλείας.

Η περιοχή της Ηλείας–Ολυμπίας έχει πλούσια ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων. Η γεωγραφική θέση και ο φυσικός πλούτος της περιοχής ευνόησε την άνθιση του πολιτισμού και του εμπορίου. Αρχαιολογικά ευρήματα που ανάγονται στα προϊστορικά χρόνια έχουν ανακαλυφθεί στην περιοχή αλλά η μεγαλύτερη άνθισή της εντοπίζεται στον 8ο π.Χ αιώνα, λόγω της αίγλης του Ιερού της Ολυμπίας, η φήμη του οποίου είχε εξαπλωθεί από την Ανατολή και τη Μεσοποταμία μέχρι την Δύση και την κάτω Ιταλία.

 

Σημαντικότατη τομή στην ιστορία της περιοχής αποτέλεσε το έτος 776 π.Χ. οπότε κατά την παράδοση, ο Σπαρτιάτης Λυκούργος, πραγματοποίησε συμφωνία με τον βασιλιά της Ήλιδος Ίφιτο για την τέλεση λατρευτικών εορτών στην Ολυμπία. Μέρος της συμφωνίας ήταν ότι κατά τις εορτές θα επικρατούσε εκεχειρία σε ολόκληρη την Ελλάδα. Κατά τον 5ο π.Χ. αιώνα, η φήμη της Ολυμπίας έφτασε σε τέτοιο σημείο, ώστε να αποτελέι τόπο συγκέντρωσης πολιτικών, φιλοσόφων και καλλιτεχνών καθώς εκεί έβρισκαν μεγάλο κοινό για τη διάδοση των ιδεών τους.

Κατά την εποχή των Μακεδόνων, η Ηλεία (Αρχαία Ήλιδα) υπέστη πολλές ταραχές, κυρίως μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου, καθώς οι πολιτικές αστάθειες ήταν γεγονός για όλη την αυτοκρατορία. Η κατάσταση αυτή συνεχίζεται μέχρι και το 191π.Χ.,όπου ο Αντίοχος Γ΄ο Μέγας, εκστρατεύει στην Ελλάδα για να ενισχύσει τους Αιτωλούς, αλλά υφίσταται μεγάλη καταστροφή στις Θερμοπύλες από τους Ρωμαίους. Οι Ηλείοι εντάσσονται στην Αχαϊκή Συμπολιτεία, χάνοντας την πολιτική τους αυτονομία και η τύχη τους πλέον ταυτίζεται με τις εξελίξεις στον ελληνικό χώρο.

Τα ρωμαϊκά χρόνια δεν ήταν λιγότερο ταραχώδη. Οι συνεχείς αλλαγές στην εξουσία της αυτοκρατορίας επηρέαζαν άλλοτε λιγότερο και άλλοτε περισσότερο τη ζωή στην περιοχή. Το Ιερό της Ολυμπίας υπήρξε ιδιαίτερα ευνοημένο με την καθιέρωση της λατρείας των ρωμαίων αυτοκρατόρων στο χώρο του, έως και την άνοδο του Μεγ. Κωνσταντίνου στον θρόνο (274 μ.Χ.), ο οποίος ασπαζόμενος τον Χριστιανισμό έριξε σε δυσμένεια το Ιερό. Κατά τα βυζαντινά χρόνια η περιοχή της σημερινής Ηλείας δεν είχε να επιδείξει ιδιαίτερη ανάπτυξη. Το 1204 μ.Χ. Γάλλοι και Βενετοί Σταυροφόροι, με πρόσχημα την απελευθέρωση των Αγίων Τόπων από τους «άπιστους», κυριεύουν το μεγαλύτερο μέρος της χώρας και η περιοχή περνάει στην κυριαρχία των Φράγκων. Από το 1263 μ.Χ. ξεκινά μια ακόμα ταραχώδης περίοδος, όπου Βυζαντινοί και Φράγκοι πολεμούν για την κατάκτηση των εδαφών.

Το 1453 μ.Χ., η άλωση της Κωνσταντινούπολης φέρνει τους Οθωμανούς στον ελληνικό χώρο. Η Ηλεία υφίσταται για τέσσερις περίπου αιώνες τον τούρκο κατακτητή, με δύο μόνο διαλείμματα Ενετοκρατίας, από το 1463 μ.Χ. έως το 1479 μ.Χ. και από το 1685 μ.Χ. έως το 1715 μ.Χ.. Η ανάπτυξη στην περιοχή, άρχισε να ανακάμπτει με την εγκατάσταση των Ottomans (1715 μ.Χ.), τουρκικής πλούσιας οικογένειας, που εγκαθίσταται στη Γαστούνη και προωθεί το εμπόριο. Με τα Ορλωφικά όμως ξεκινάει μια νέα περίοδος αναταραχών. Το 1770 μ.Χ. η απόβαση των αδερφών Ορλώφ με ρωσικό στόλο στη Μάνη ξεσηκώνει τον ντόπιο πληθυσμό και τους κατοίκους της Ηλείας και Αχαΐας. Δυστυχώς όμως το κίνημα αποτυγχάνει, οι επαναστάτες σφαγιάζονται και οι επαρχίες καταστρέφονται.

Μετά τα Ορλωφικά, ακολουθεί περίοδος ανασυγκρότησης για τους Έλληνες.

Το 1814 ιδρύεται η Φιλική Εταιρεία, στην οποία μετέχουν σπουδαίοι άνδρες από την Ηλεία, όπως ο Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος από την Ανδρίτσαινα, ο Γεώργιος Σισίνης από την Γαστούνη και ο Χαράλαμπος Βιλαέτης από τον Πύργο. Η φήμη του ξεσηκωμού διαρρέει και ο Χουρσίτ πασάς διατάσσει από την Τρίπολη να μαζευτούν εκεί όλοι οι πρόκριτοι με το πρόσχημα της σύσκεψης, με απώτερο σκοπό την ομηρία τους. Όσοι πήγαν εντέλει φυλακίστηκαν.

Το γεγονός αυτό επισπεύδει την έναρξη της επανάστασης. Η επαναστατική σημαία υψώνεται από τον Σισίνη στη Γαστούνη και τον Βιλαέτη στον Πύργο.

Έκτοτε ξεκινάει ο μακρύς και επίπονος αγώνας για την απελευθέρωση του ελληνικού κράτους, όπου οι Ηλείοι έδειξαν σπουδαία γενναιότητα απελευθερώνοντας όχι μόνο τα δικά τους εδάφη αλλά συντρέχοντας και τους υπόλοιπους επαναστατημένους Έλληνες, όπως στην πολιορκία του Μεσολογγίου. Το 1825 επιβιβάζεται ο Ιμπραήμ με τον αιγυπτιακό στόλο στη Μεθώνη και προχωρά για το Μεσολόγγι, βρίσκοντας μια εξασθενημένη Ελλάδα από τον εμφύλιο. Το Νοέμβριο του 1825 οι Αιγύπτιοι λεηλατούν τον Πύργο και προελαύνοντας φτάνουν στην Αμαλιάδα και τη Γαστούνη. Μετά την πτώση του Μεσολογγίου, ο Ιμπραήμ επιστρέφει στην Ηλεία σφάζοντας και λεηλατώντας. Οι Μεγάλες Δυνάμεις όμως είχαν ήδη στρέψει τη ματιά τους στην επαναστατημένη Ελλάδα και τον Οκτώβριο του 1827 μ.Χ. καταστρέφουν ολοκληρωτικά τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο.

Πηγή:olympiaholiday.gr